Afgeleide producten / Derivaten (FRA, CAP, FLOOR,
SWAP en FOREX SWAP)
Definitie
Zoals de naam laat vermoeden, is een
afgeleid product afgeleid van een klassieke transactie op een onderliggende
waarde. De onderliggende waarde kan een interestvoet, een munt, of een
obligatie zijn. De prijs van een afgeleid product (ook wel een derivaat
genoemd) varieert in functie van de prijs van de onderliggende waarde.
Voor afgeleide producten op rente
spreken we voornamelijk van een IRS (Interest Rate
Swap), of opties op een interestvoet zoals een CAP of een Floor.
Afgeleide producten kunnen in twee
totaal verschillende contexten gebruikt worden:
• Enerzijds kunnen afgeleide
producten gebruikt worden om de risico's van bestaande posities in te dekken.
Hierdoor kan men een bestaande positie indekken (zich beschermen) tegen een
negatieve ontwikkeling van rentestanden en vreemde valuta’s.
• Anderzijds kunnen afgeleide
producten gebruikt worden om speculatieve posities in te nemen, om te
anticiperen op ontwikkeling van rentestanden en vreemde valuta’s.
Bouwfonds gebruikt derivaten
uitsluitend om zich te beschermen tegen negatieve ontwikkeling van rentestanden
en vreemde valuta’s.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
FRA
Bouwfonds wil geld lenen gedurende
een bepaalde (korte) periode in de toekomst en wenst zich te beschermen tegen
een rentestijging.
De FRA biedt Bouwfonds deze garantie.
Definitie:
Een FRA is een termijncontract voor
rentetarieven.
Bij het afsluiten van een FRA-contract wordt een
rentevoet bepaald voor een lening die aanvangt op een toekomstige datum
(vereffeningdatum) voor een welbepaalde periode.
Deze structuur laat Bouwfonds toe om
een renterisico in de toekomst in te dekken.
De toekomstige rente voor de lening wordt afgesproken bij het aangaan van het
contract.
Deze rentevoet wordt twee dagen voor de vereffeningdatum vergeleken met de
marktrente (= Euriborrente).
Scenario:
Voorbeeld :
Bouwfonds leent gedurende een
bepaalde (korte) periode in de toekomst: om het renterisico in te dekken koopt Bouwfonds
een FRA.
Als Euribor 2 werkdagen voor
vereffeningdatum > rente FRA
Bouwfonds leent tegen de marktrente
(Euribor) + kredietmarge.
De BANK betaalt het verdisconteerde
verschil in rentebedragen tussen de FRA - en de Euriborrente
berekend over de waarborgperiode over het
onderliggende bedrag, bij de start van de
verzekerde periode.
Als Euribor 2 werkdagen voor
vereffeningdatum < rente FRA
Bouwfonds leent aan de marktrente
(Euribor) + kredietmarge.
Bouwfonds betaalt het
verdisconteerde verschil in rentebedragen tussen de FRA- en de Euriborrente berekend over de waarborgperiode over het
onderliggende bedrag, bij de start van de
verzekerde periode.
Voorwaarden
- Looptijd: maximaal 1 jaar
- Kosten: geen kosten
Voordelen voor de koper van een FRA
- De FRA beschermt Bouwfonds
tegen een hausse van de Euribor boven de FRA-rente.
- De bank debiteert/crediteert
de Bouwfondsrekening automatisch.
Voorbeeld: FRA 1x4:
- het linkergetal geeft de wachtperiode
weer, in dit voorbeeld: 1 maand.
- het verschil tussen het cijfer
rechts en het cijfer links geeft de waarborgperiode weer, in dit
voorbeeld: 4 – 1 = 3 maanden.
- het rechtergetal geeft de totale
periode weer tussen het aangaan en het einde van het contract, in dit
voorbeeld: 4 maanden.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
CAP
Situatie:
Bouwfonds heeft een lening met een
variabele rente en wenst beschermd te zijn tegen een eventuele toekomstige
stijging van de korte termijnrente.
De aankoop van de CAP garandeert Bouwfonds een maximale rente waartegen Bouwfonds
kan lenen.
Definitie :
Een CAP is een optie op een
rentevoet.
De aankoop van een CAP biedt Bouwfonds het recht om te lenen aan een
vastgelegde maximale rente gedurende een bepaalde periode.
Bouwfonds zal dit recht pas uitoefenen indien de kortetermijnrente op vergelijkingsdata
boven het niveau van de CAP noteert.
Voor het kopen van een CAP betaalt Bouwfonds
onmiddellijk ("upfront") een premie.
Scenario:
Bouwfonds neemt op korte termijn, bijvoorbeeld
3 maanden, leningen op tegen Euribor 3m + kredietmarge.
Om Bouwfonds in te dekken tegen
mogelijke rentestijgingen in de toekomst koopt Bouwfonds een CAP die Bouwfonds
een maximale rente
( = CAP-rente + kredietmarge) garandeert over een
bepaalde periode.
Zolang de Euribor 3m rente onder de CAP-rente blijft
kan Bouwfonds lenen tegen Euribor + kredietmarge.
Het renteverschil (berekend over het
onderliggende bedrag) tussen de Euribor 3m en de CAP-rente
zal 3-maandelijks vergeleken worden
aan het begin van elke 3-maandelijkse periode (2 werkdagen ervoor) maar zal pas
aan het einde van elke periode worden uitbetaald.
Mogelijke situaties:
- Indien de
Euribor 3m hoger is dan de CAP-rente zal de bank Bouwfonds
het verschil tussen beide rentes betalen.
Bouwfonds leent dus tegen de CAP-rente + kredietmarge.
- Indien de Euribor 3m lager
ligt dan de CAP-rente kan Bouwfonds lenen tegen Eur 3m + kredietmarge.
Besluit:
Bouwfonds betaalt voor het
voorschot: Euribor 3m, met als maximaal niveau de CAP-rente,
+ kredietmarge.
Voorwaarden
- Looptijd: maximale
looptijd: 5 jaar
- Kosten: premie te betalen
"upfront"
Voordelen voor de koper van de CAP
- Met de aankoop van de CAP is
Bouwfonds ingedekt tegen ongunstige rentestijgingen. De maximale leenrente is gegarandeerd
(= CAP + kredietmarge).
- De CAP is flexibel, de
plafondrente is vooraf bepaald voor de toekomstige leningen waarbij Bouwfonds
toch nog kan genieten van eventuele rentedalingen.
Risico voor de koper van de CAP :
Er zijn geen risico's. Er dient
enkel een premie (upfront) te worden betaald (wat ook
de evolutie is van de marktrente).
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
FLOOR
Situatie:
Bouwfonds heeft liquide middelen en
wenst zich te beschermen tegen eventuele dalingen van de marktrente in de
toekomst. Door
aankoop van een FLOOR,
krijgt Bouwfonds een "gegarandeerde minimumrente" waartegen Bouwfonds
liquide middelen kan uitzetten.
Definitie:
Een FLOOR is een optie op een
rentevoet.
De aankoop van een FLOOR garandeert een minimale rentevoet waartegen Bouwfonds kan
uitzetten gedurende een bepaalde periode.
Bouwfonds koopt een recht en zal dit recht pas uitoefenen indien de kortetermijnrente
onder het niveau van de FLOOR noteert.
Voor het kopen van een FLOOR betaalt Bouwfonds onmiddellijk ("upfront") een premie.
Scenario:
Bouwfonds plaatst op korte termijn, bijvoorbeeld
3 maanden, deposito's tegen Euribor 3 m – commerciële marge.
Bouwfonds heeft het vermoeden dat de Euribor-rente op
langere termijn zal dalen.
Om Bouwfonds in te dekken tegen in de toekomst dalende rentes koopt Bouwfonds
een FLOOR (=minimum basisrente).
Bouwfonds kan wel nog verder genieten van eventuele hogere rentes.
Het renteverschil (berekend over het
onderliggende bedrag) tussen de Euribor 3m en de FLOOR zal 3-maandelijks
vergeleken worden
bij het begin van elke 3-maandelijkse periode (2 werkdagen ervoor) maar pas op
het einde uitbetaald.
Indien de Euribor
3m lager is dan de FLOOR-rente zal de BANK het
verschil tussen beide rentes uitbetalen.
Besluit:
Bouwfonds ontvangt voor het
deposito: Euribor 3m, met als minimale rente de FLOOR-rente
- commerciële marge.
Voorwaarden
- Looptijd: maximale
looptijd: 5 jaar.
- Kosten: Premie te betalen
"upfront".
Voordelen voor de koper van de FLOOR
- Met de aankoop van de
FLOOR is Bouwfonds ingedekt tegen ongunstige rentedalingen. Minimale depotrente
is gegarandeerd (FLOOR - commerciële marge).
- De FLOOR is flexibel, de
basisrente is vooraf bepaald voor de toekomstige deposito's, waarbij Bouwfonds
toch nog kan genieten van rentestijgingen.
Risico voor de koper van de Floor
Er zijn eigenlijk geen risico's.
Alleen dient de premie (upfront) betaald te worden
(wat ook de ontwikkeling van de marktrente is).
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
SWAP
Situatie:
Bouwfonds heeft een lening met een
variabele rentevoet en Bouwfonds wil zich indekken tegen een rentestijging.
Bouwfonds wil een vaste rente betalen voor de gehele looptijd.
Definitie:
De Interest Rate
Swap (IRS) is een contract waarbij twee partijen overeenkomen om over een
bepaalde periode en
voor een bepaald onderliggend bedrag
periodiek de rente uit te wisselen.
De partijen wisselen geen kapitaal uit, maar enkel de door hen afgesproken
rentestructuren (in principe variabel tegen vast).
Scenario:
Voorbeeld:
Bouwfonds neemt op korte termijn, bijvoorbeeld
3 maanden, voorschotten op tegen Euribor 3 m + kredietmarge.
Om Bouwfonds tegen het risico van
een rentestijging in te dekken, sluit Bouwfonds een IRS af, en ontvangt iedere
3 maanden van de bank de
variabele rente (Euribor 3m) en betaalt de
vaste IRS-rente.
Het interestverschil zal
3-maandelijks betaald worden op het einde van elke 3-maandelijkse periode:
- door de bank elke keer
Euribor 3m > IRS-rente
- door Bouwfonds elke keer Euribor
3m < IRS-rente
Dankzij deze constructie betaalt Bouwfonds
per saldo de IRS-rente + kredietmarge.
Voorwaarden
- Looptijd: doorgaans van 1
jaar tot 10 jaar, maximale looptijd van 20 jaar.
- Kosten : geen kosten.
Voordelen van de Payer's
IRS:
- De IRS brengt geen
uitwisseling van kapitalen met zich mee.
- De uitwisseling van rente beschermt
tegen een rentehausse van de Euribor boven de vaste rente van de IRS.
- De rente wordt vastgelegd
voor de hele periode.
-
De
IRS is flexibel: delayed, amortising, step-up.
- Zeer liquide markt ; de
transactie kan op ieder moment worden ge-unwind (tegengedraaid).
Risico’s van de Payer's
IRS:
- Er is een eventueel
opportuniteitsverlies indien de rentecurve daalt (als Euribor < IRS rente)
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
FOREX SWAP
Situatie:
Bouwfonds sluit een lening af in een
vreemde valuta.
Bouwfonds wenst zich te beschermen tegen een appreciatie van deze vreemde valuta
door direct de wisselkoers vast te leggen van een toekomstige aankoop.
Definitie
Een FOREX SWAP is een
aankoopovereenkomst van een muntenkoppel, met een vooraf vastgelegde
wisselkoers maar met
levering en betaling op een later bepaalde settlementsdatum.
De termijnkoers wordt beïnvloed door de spotkoers en het intrestdifferentieel
van de twee uitgewisselde valuta’s.
Het report vertegenwoordigt het renteverschil dat bij de spotkoers wordt
gevoegd, het deport vertegenwoordigt het
renteverschil dat van de spotkoers wordt afgetrokken.
Termijn = Spotkoers + report
(negatief intrestdifferentieel tussen de hoofdmunt (meestal
EUR) en
de verhandelde munt) = Spotkoers – deport (positief
intrestdifferentieel tussen de hoofdmunt (meestal EUR) en de verhandelde munt)
Scenario
Bouwfonds koopt USD tegen € op
termijn. Bouwfonds kiest voor een FOREX SWAP.
Voorbeeld
Contantkoers van EUR/USD = 0.8800 $
Deport voor de aankoop van USD op 6
maanden = 0.0058
Termijnkoers = 0.8800 - 0.0058 =
0.8742 $
Op de settlementsdag
koopt Bouwfonds USD aan tegen een koers van 0.8742 ongeacht de spotkoers op
die dag.
Voorwaarden van een
wisseltermijncontract
- Looptijd : Min 3 dagen –
Max 1 jaar (langere periodes zijn mogelijk)
Voordelen van een FOREX SWAP
- In een FOREX SWAP wordt de
definitieve aankoopprijs vastgelegd.
Risico’s van een
wisseltermijncontract
- Bouwfonds kan niet meer genieten
van een verdere depreciatie van de aan te kopen vreemde valuta.